Z uwagi na to, iż lubię łączyć w życiu różne role i pasje, które posiadam, poza byciem prawniczką, jestem również mediatorką. Skłoniło mnie do tego zamiłowanie do psychologii, w szczególności w kontekście budowania relacji.
Czym są mediacje?
Co mnie bardzo cieszy, mediacje to niezwykle dynamicznie rozwijająca się w strukturze prawa polskiego metoda rozwiązywania sporów różnego rodzaju i pochodzenia.
Mediacja to rozmowa prowadzona między osobami będącymi w konflikcie w obecności mediatora, który kieruje się zasadami bezstronności i neutralności. Polega ona na dobrowolnej i poufnej rozmowie, w której uczestnicy (co najmniej dwie strony) dążą do osiągnięcia satysfakcjonującego (dla obu stron) porozumienia w przedmiotowej sprawie.
Podkreślam, że udział w mediacjach jest dobrowolny.
Cele mediacji:
Przede wszystkim dojście do satysfakcjonującego porozumienia osób będących w konflikcie. Ważnym jest również aspekt poprawy relacji między stronami oraz zapobieganie eskalacji konfliktu.
Głównym atutem mediacji jest możliwość rozmowy o przyczynach konfliktu, ich źródle, sposobach rozwiązania sporu, a przede wszystkim dążenie do wzajemnego zrozumienia się przez strony.
Spotkania odbywają się w swobodnej, bezpiecznej i poufnej atmosferze. Mediacja usprawnia wzajemną komunikację, pomaga w określaniu interesów stron, a obecność wykwalifikowanego mediatora sprawia, że wszystko powyższe dzieje się zgodnie z obowiązującym prawem.
Ważne aspekty mediacji:
Moim zdaniem to zadbanie o relacje między stronami. Dopiero wówczas, gdy relacje zostaną odbudowane, konflikt nie będzie eskalował. W praktyce bywa oczywiście różnie.
Czasem, na dany moment, nie ma perspektyw na uzyskanie poprawy relacji, jednak rolą mediatora jest pomóc stronom, aby konflikt „zatrzymać” na danym etapie i żeby on dalej on nie eskalował.
Formy mediacji:
Wyróżniamy dwie podstawowe formy prowadzenia mediacji. Są to:
Mediacje pośrednie, podczas których mediator spotyka się najpierw z jedną stroną postępowania mediacyjnego, a następnie z drugą stroną. Spotkania odbywają się odrębnie, bez równoczesnej obecności stron. Rolą mediatora jest przekazywanie stronom ustaleń z odrębnych, indywidualnych spotkań. Mediacje pośrednie sprawdzają się w sytuacjach, gdy jedna strona mediacji (np. osoba pokrzywdzona) obawia się obecności drugiej strony. Prowadząc mediacje pośrednie zawsze można przejść do mediacji „tradycyjnej”, czyli bezpośredniej, gdy oraz o ile strony będą gotowe na spotkanie.
Mediacje bezpośrednie, podczas których mediator spotyka się równocześnie ze wszystkimi stronami mediacji. Zazwyczaj w spotkaniach mediacyjnych strony powinny zwracać się do mediatora, nie bezpośrednio do siebie.
Rodzaje mediacji:
Wyróżniamy mediacje sądowe oraz pozasądowe (zwane również mediacjami kontraktowymi czy umownymi).
Mediacje sądowe prowadzone są na etapie postępowania sądowego zarówno w sprawach karnych, nieletnich jak i cywilnych, w tym rodzinnych.
Mediacje pozasądowe to m.in. mediacje szkolne, w sprawach cywilnych, w sporach zbiorowych czy mediacje polityczne.
Jak w praktyce przebiegają mediacje:
Uchylając rąbek tajemnicy należy wskazać, że większość mediacji odbywa się w podobnym schemacie, czyli:
wprowadzenie do mediacji – to po prostu monolog mediatora, który informuje strony czym są mediacje, jakie są ich zasady, koszty, kto będzie brał w nich udział, ile mogą potrwać itp.
wysłuchanie stron – każda ze stron może „opowiedzieć” własną perspektywę danej sytuacji. Co istotne, mediacja nie ma na celu ustalenia jednej wersji widzenia. Zadaniem mediatora jest poszukiwanie rozwiązań, a nie wskazywanie, która ze stron ma rację.
definiowanie kwestii – rolą mediatora jest ustalenie o jakich kwestiach strony chcą rozmawiać i szukać rozwiązań.
ujawnienie i zrozumienie potrzeb stron – zaryzykuję stwierdzenie, że jest to najtrudniejszy etap mediacji. Rolą mediatora jest ujawnienie potrzeb wszystkich stron, które biorą udział w mediacji.
Poszukiwanie i negocjowanie rozwiązań.
Tworzenie ugody mediacyjnej.
Korzyści płynące z mediacji:
Koszt i czas
wymierna oszczędność kosztów, nie tylko finansowych, ale również czasowych i emocjonalnych,
o wiele krótszy czas trwania mediacji w porównaniu z postępowaniem sądowym.
Charakter
odformalizowany charakter, dzięki któremu strony mogą poczuć się swobodniej i pewniej,
nieformalność i prywatność postępowania pozwala na uniknięcie stresu związanego z występowaniem w sądzie,
pozwala każdej ze stron podjąć postanowienia obopólnie możliwe do zaakceptowania.
Otwarta postawa
skupienie się na dojściu do porozumienia przy pomocy niezaangażowanego w spór mediatora,
pewność wykonania osiągniętego kompromisu,
wzrost zaufania,
perspektywy współpracy w przyszłości.
Ponadto, mediacja nie wyłącza możliwości sądowego rozstrzygnięcia sporu. Jeżeli podczas mediacji nie dojdzie do wypracowania porozumienia satysfakcjonującego dla wszystkich stron, proces sądowy będzie kontynuowany lub może być wszczęty przez każdą ze stron.
***
W celu skorzystania z indywidualnej pomocy prawnej, zapraszam do kontaktu.
Bez wątpienia aktualnie jednym z najpopularniejszych sposobów na promocję swojej marki czy konkretnego produktu i pozyskanie klientów jest organizacja konkursów na portalach społecznościowych, w tym m.in. Facebooku.
Czy zdajesz sobie sprawę, że większość konkursów organizowanych za pośrednictwem portalów społecznościowych jest niezgodna z obowiązującym prawem?
Takiego konkursu nie organizuj za pośrednictwem Facebooka, czyli przykład jak można to zrobić naprawdę źle:
„KONKURS! Do wygrania trzy bluzy marki CIUSZKI! LUBIĘTO!
Jak wziąć udział w konkursie?
Polub stronę „CIUSZKI! LUBIĘTO!”,
Udostępnij post konkursowy,
Oznacz trzech znajomych i zaproś do wspólnej zabawy.
Konkurs trwa do 20 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59. Po zakończeniu konkursu wylosujemy trzech zwycięzców. Przypominamy, że na zwycięzcach spoczywa obowiązek uiszczenia należnego podatku. Powodzenia!”
Czy wiesz jakie błędy popełnił organizator ww. konkursu? Jeżeli nie jesteś do końca pewna_y, czytaj dalej.
Bez wątpienia kreatywny konkurs potrafi zaangażować Twoich obserwujących, a duże zaangażowanie (komentowanie, polubienia) zdecydowanie zwiększą Twoje zasięgi.
Musisz jednak pamiętać o jednej zasadniczej kwestii – konkurs należy zorganizować zgodnie z polskim prawem oraz regulaminem portalu społecznościowego, za pośrednictwem którego zamierzasz go przeprowadzić.
Poniżej wskazuję kroki, które ułatwią Ci zorganizowanie legalnego konkursu za pośrednictwem serwisu Facebook.
1. Ustal cel konkursu
Dla dalszych kroków kluczowym jest to, jaki cel chcesz osiągnąć organizując konkurs. Zastanów się nad tym. Być może zależy Ci na:
zwiększeniu zasięgów,
zaangażowaniu użytkowników,
promocji nowego produktu,
pozbyciu się produktów zalegających w magazynie,
zebraniu leadów,
zebraniu opinii użytkowników na interesujący Cię temat.
Zastanów się nad głównym celem, który chcesz osiągnąć, a następnie zaplanuj harmonogram działań – od ustalenia zadania konkursowego, przez zasady konkursu, po wybór zwycięzców, ogłoszenie wyników i wysyłkę nagród.
2. Ustal jaki konkurs chcesz zorganizować
Musisz odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie:
Czy zamierzasz zorganizować konkurs jako przyrzeczenie publiczne czy loterię?
Twoje potrzeby mogą być oczywiście różne, ale uwierz, że w co najmniej 90% przypadków lepszym, tańszym i przede wszystkim prostszym rozwiązaniem jest zorganizowanie konkursu jako przyrzeczenia publicznego.
Wyjaśnię Ci na czym polega różnica.
Konkurs jako szczególna forma przyrzeczenia publicznego:
Na początek trochę teorii. Jeżeli nie masz dziś czasu na zgłębianie tajników wiedzy prawnej, przejdź do punktu zawierającego podstawowe różnice między konkursem w trybie przyrzeczenia publicznego a loterią.
Przyrzeczenie publiczne zostało uregulowane w art. 919-921 Kodeksu cywilnego wywierając na przyrzekającym (w tym wypadku organizatorze konkursu) spełnienie świadczeń wynikających z treści tego przyrzeczenia.
Art. 919 [Pojęcie, odwołanie]
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.
Od „standardowego” przyrzeczenia publicznego konkurs odróżnia wymóg osiągnięcia określonego rezultatu. Często odbywa się to poprzez rywalizację z innymi uczestnikami biorącymi udział w konkursie. O tym czy dane przyrzeczenie zostanie uznane na konkurs decyduje treść tego przyrzeczenia.
Art. 921 [Konkurs]
§ 1. Publiczne przyrzeczenie nagrody za najlepsze dzieło lub za najlepszą czynność jest bezskuteczne, jeśli nie został w nim oznaczony termin, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę.
§ 2. Ocena, czy i które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego, chyba że w przyrzeczeniu nagrody inaczej zastrzeżono.
§ 3. Przyrzekający nagrodę nabywa własność nagrodzonego dzieła tylko wtedy, gdy to zastrzegł w przyrzeczeniu. W wypadku takim nabycie własności następuje z chwilą wypłacenia nagrody. Przepis ten stosuje się również do nabycia praw autorskich albo praw wynalazczych.
Konkurs jako gra losowa (tzw. loteria):
Na początek trochę teorii. Jeżeli nie masz dziś czasu na zgłębianie tajników wiedzy prawnej, przejdź do punktu zawierającego podstawowe różnice między konkursem w trybie przyrzeczenia publicznego a loterią.
Definicja gry losowej (potocznie zwanej loterią) znajduje się w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Art. 2 [Gry losowe]
1. Grami losowymi są gry, w tym urządzane przez sieć Internet, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku. Są to:
(…)
10) loterie promocyjne, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe.
Przygotowując konkurs w postaci gry losowej (loterii) organizator zobowiązany jest spełnić szereg obowiązków, w tym m.in. uzyskać zezwolenie wydane przez właściwego dyrektora izby administracji skarbowej.
Art. 32[Podmioty udzielające koncesji, zezwoleń]
(…)
3) Zezwolenia na urządzanie loterii fantowej, loterii audioteksowej, gry bingo fantowe lub loterii promocyjnej urządzanych na obszarze właściwości miejscowej jednego dyrektora izby administracji skarbowej udziela dyrektor izby administracji skarbowej, na którego obszarze właściwości miejscowej są urządzane i prowadzone takie gry.
Zezwolenie wydawany jest na wniosek zainteresowanego podmiotu. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 39 ww. ustawy.
Art. 39 [Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej]
Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej zawiera:
1) (uchylony)
2) nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
3) dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
4) określenie obszaru, na którym planuje się urządzenie loterii;
5) określenie czasu, w którym planuje się urządzenie loterii;
6) bankowe gwarancje wypłat nagród;
7) projekt regulaminu loterii;
8) dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii;
9) aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Co istotne, podmiot urządzający loterię promocyjną (organizator) musi zezwolenie opłacić.
Na rozpatrzenie wniosku organ ma aż 2 miesiące.
Podstawowe różnice między konkursem w trybie przyrzeczenia publicznego a loterią:
RÓŻNICA
KONKURS W TRYBIE PRZYRZECZENIA PUBLICZNEGO
KONKURS JAKO LOTERIA
WYŁONIENIE ZWYCIĘZCÓW
Jest uzależnione od kryteriów ustalonych przez organizatora.(nie wyłania zwycięzcy czy zwycięzców w drodze przypadku)
Jest uzależnione od przypadku.
SPOSÓB ORGANIZACJI
Stworzenie regulaminu; Przestrzeganie przepisów prawa i regulaminu portalu Facebook; Zadbanie o ochronę danych osobowych uczestników konkursu, w tym zgodność konkursu z RODO. Nie wymaga zezwolenia. Nie musi być nigdzie zgłaszany.
Złożenie wniosku o uzyskanie zezwolenia wraz z projektem regulaminu; Uzyskanie zezwolenia wydanego przez właściwego dyrektora izby administracji skarbowej; Uiszczenie opłaty w wysokości 10% puli nagród, jednak nie mniej niż 50% kwoty bazowej; Zapewnienie nadzoru nad grami hazardowymi przez osoby legitymujące się odbyciem stosownego szkolenia;
SANKCJE
Zablokowanie strony na Facebooku;
Skasowanie wpisu konkursowego;
Usunięcie strony.
Przeprowadzenie konkursu w trybie loterii bez wymaganego zezwolenie może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości pięciokrotności opłaty za wydanie zezwolenia.
Przeprowadzenie konkursu wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych stanowi wykroczenie karnoskarbowe, za które grozi kara grzywny w wysokości 240 stawek dziennych.
Na to uważaj:
Pamiętaj jednak, że niezależnie od tego jak nazwiesz konkurs, który organizujesz, jego prawna natura zależy od zasad, na jakich zamierzasz go zorganizować.
Nawet jeżeli określisz w poście konkursowym czy regulaminie, że konkurs jest organizowany w trybie przyrzeczenia publicznego, ale zasady konkursu będą odpowiadały konkursowi organizowanemu w trybie loterii, konkurs ten podlegał będzie ustawie o grach hazardowych (czyli będzie grą losową).
3. Ustal wszystkie istotne zasady konkursu
data rozpoczęcia i zakończenia konkursu,
określenie podmiotów, które mogą wziąć udział w konkursie, w tym m.in. wieku uczestników,
określenie zadania konkursowego,
określenie zasad obowiązujących przy wykonaniu zadania konkursowego,
określenie nagród,
kryteria wyłonienia zwycięzcy lub zwycięzców,
sposób ogłoszenia zwycięzcy lub zwycięzców,
określenie zasad reklamacji i rozwiązywania ewentualnych sporów występujących w związku z konkursem.
4. Określ zadanie konkursowe
Pamiętaj, że precyzyjne ustalenie i opisanie zadania konkursowego jest kluczowe dla czynności podejmowanych przez uczestników konkursów. Zadbaj o to, aby zadanie było zrozumiałe. Unikaj dwuznaczności oraz sformułowań, które mogą zostać błędnie zinterpretowane. Pamiętaj, że opis zadania konkursowego będzie czytany przez uczestników, a nie prawników, a zatem warto sformułować go językiem zrozumiałym dla wszystkich.
5. Zwróć uwagę na wiek uczestników
Organizując konkurs należy pamiętać, że uczestnikami konkursu mogą być osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, czyli co do zasady osoby pełnoletnie. Ewentualnie, jeżeli Twój konkurs jest kierowany również do młodszej grupy odbiorców- mogą być nimi osoby, które ukończyły 13 rok życia, czyli osoby z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, po uzyskaniu zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Informacja ta powinna znaleźć się również w regulaminie konkursu.
6. Określ sposób wyboru zwycięzców
Wskaż w jaki sposób wyłonisz zwycięzców oraz jakie kryteria będą brane pod uwagę. Precyzyjne określenie kryteriów pozwoli Ci uniknąć uznania konkursu za loterię.
Jeżeli zamierzasz powołać jury, wskaż tę okoliczność w regulaminie.
7. Pamiętaj o tym, co możesz, a czego nie (kwestie prawne)
MOŻESZ
NIE MOŻESZ
Odwołać przyrzeczenie publiczne, jeżeli: nie było ograniczone terminem końcowym (czyli nie wskazywałaś_eś kiedy się zakończy); zastrzeżesz tę możliwość w regulaminie. Jeżeli odwołasz konkurs, pamiętaj jednak, że odwołanie nie wpływa na ważność czynności uczestników, którzy wykonali określone w konkursie zadanie. Odwołanie konkursu nie zwalnia organizatora z obowiązku rozliczenia zgłoszeń, które już otrzymał. Tego typu regulacja bywa przydatna przy innych rodzajach przyrzeczeń publicznych np. programach lojalnościowych.
Odwołać przyrzeczenia publicznego, jeżeli:było ograniczone terminem końcowym (konkurs trwa do 30 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59 czy przyjmowanie zadań konkursowych możliwe jest do 30 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59); nie zastrzeżesz tego w regulaminie. Większość konkursów (z wyłączeniem m.in. programów lojalnościowych) nie może – zgodnie z obowiązującymi przepisami – zostać odwołana przez organizatora.
Oceniać prace konkursowe/zadania konkursowe wedle przyjętych przez siebie kryteriów.
Oddelegować zadanie polegające na wyłonieniu zwycięzcy/zwycięzcy na inne osoby, w tym np. powołane jury.
Zabezpieczyć się w kwestii praw autorskich. Samo stworzenie pracy konkursowej/zadania konkursowego nie pozbawia twórcy autorskich praw majątkowych do dzieła, które powstało, chyba że organizator zastrzegł inaczej. Postanowienia dot. autorskich praw majątkowych warto zawrzeć w regulaminie. Organizator może zastrzec w nim, że udział w konkursie jest równoznaczny z przekazaniem organizatorowi stosownych praw.
8. Pamiętaj o tym, co możesz, a czego nie (kwestie regulaminu Facebooka)
MOŻESZ
NIE MOŻESZ
Zachęcać użytkowników do polubienia wpisu konkursowego jako warunku wzięcia udziału w konkursie.
Zachęcać użytkowników do udostępniania wpisu konkursowego jako warunku wzięcia udziału w konkursie.
Zachęcać użytkowników do publikowania komentarzy jako warunku wzięcia udziału w konkursie.
Zachęcać użytkowników do oznaczania znajomych w poście jako warunki wzięcia udziału w konkursie.
Zachęcać użytkowników do wysyłania wiadomości prywatnych do organizatora jako warunku wzięcia udziału w konkursie.
Uzależnić wybór zwycięzcy lub zwycięzców od liczby uzyskanych polubień (zwycięża ta osoba lub osoby, których odpowiedzi pod postem konkursowym otrzymają najwięcej polubień innych użytkowników portalu).
9. Zwolnij serwis Facebook z odpowiedzialności oraz wskaż, że konkurs nie jest z nim „związany”
Zgodnie z postanowieniami regulaminu Facebook, w regulaminie konkursu należy zawrzeć następujące informacje:
pełne zwolnienie serwisu Facebook z odpowiedzialności przez każdego uczestnika – oświadczenie to, by nie zostało potraktowane jako klauzula niedozwolona powinno przykładowo zawierać oświadczenie organizatora konkursu, że za wszelkie spory powstałe w wyniku konkursu ponosi odpowiedzialność wyłącznie jego organizator – co wyklucza wówczas odpowiedzialność serwisu Facebook;
oświadczenie, że konkurs nie jest w żaden sposób sponsorowany, popierany ani przeprowadzany przez serwis Facebook ani z nim związany.
11. Pamiętaj o ochronie danych osobowych
Jako organizator konkursu będziesz przetwarzał_a dane osobowe uczestników. Najczęściej będą to dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, pseudonim) oraz dane kontaktowe (adres e-mail, adres korespondencyjny). Przetwarzanie danych nakłada na Ciebie – jako na organizatora – obowiązki zawarte m.in. w RODO.
Jedną z kluczowych kwestii jest posiadanie przez organizatora odpowiedniej podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych uczestników.
Kolejną kwestią jest spełnienie obowiązku informacyjnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jesteś zobligowana_y do wskazania:
tożsamości administratora danych osobowych i danych kontaktowych;
tożsamości inspektora ochrony danych lub przedstawiciela ds. ochrony danych osobowych oraz danych kontaktowych (jeżeli wyznaczyłaś_eś osobę odpowiedzialną za przetwarzanie danych osobowych);
celów przetwarzania danych osobowych oraz podstawę prawną przetwarzania;
jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) RODO – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub stronę trzecią;
odbiorców danych osobowych lub kategorii odbiorców;
gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej;
okresu, przez który dane osobowe będą przetwarzane, a gdy nie jest to możliwe, kryteriów ustalania tego okresu;
informacji o prawach przysługujących uczestnikowi (prawo żądania dostępu do danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych osobowych);
jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) RODO lub art. 9 ust. 2 lit. a) RODO – informacje o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
informacji czy podanie danych osobowych jest wymogiem ustawowym, umownym lub warunkiem zawarcia umowy oraz czy osoba, której dane dotyczą, jest zobowiązania do ich podania i wskazania ewentualnych konsekwencji ich niepodania;
informacji o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu;
informacji o możliwości wniesienia skargi do organu nadzorczego (Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych).
12. Pamiętaj o podatkach
Czasem za Benjaminem Franklinem mówię z przymrużeniem oka, że na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki, ale w rzeczywistości sporo w tym powiedzeniu racji.
Od nagród przyznawanych w konkursie co do zasady będziesz musiał_a odprowadzić podatek. W pewnych sytuacjach możliwe jest jednak skorzystanie ze zwolnień. Każda sytuacja wymaga jednak indywidualnej analizy prawnej.
Od wygranych pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Obowiązek jego pobrania i uiszczenia spoczywa na wydającym nagrodę. Tego obowiązku nie możesz przenieść na uczestnika konkursu.
Przed zorganizowaniem konkursu dowiedz się jakie obowiązki w kwestiach podatkowych musisz spełnić – skontaktuj się z doradcą podatkowym lub księgową/księgowym.
13. Unikaj klauzul niedozwolonych (abuzywnych)
W doktrynie istnieje spór co do tego czy tworząc regulamin promocji lub konkursu organizator powinien uwzględniać szczególne przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta. Zwolennicy wskazują, że uczestnik konkursu jest także konsumentem, a zatem powinna go obejmować szczególna ochrona. Przeciwnicy podnoszą, że przyrzeczenie publiczne jest jednostronną czynnością prawną, do której nie stosuje się przepisów dotyczących wzorców umownych.
W tej kwestii wypowiedział się m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I CKS 40/14, zgodnie z którym:
„regulamin promocji nie jest wzorcem umownym w rozumieniu art. 384 Kodeksu cywilnego, a więc nie stosuje się do niego przepisów o klauzulach niedozwolonych i przepisach szczególnie chroniących konsumentów.”
W mojej ocenie unikanie zamieszczenia klauzul niedozwolonych w regulaminach konkursów leży w Twoim interesie, ponieważ zminimalizuje ewentualne ryzyka, dlatego zachęcam Cię, aby zwrócić na uwagę na tę kwestię.
Aktualny rejestr klauzul niedozwolonych znajdziesz na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: https://www.rejestr.uokik.gov.pl.
14. Napisz lub dostosuj regulamin konkursu
Teraz najważniejsza kwestia – regulamin.
Zachęcam Cię, abyś nie traktował_a tego jak przykrego obowiązku. Pamiętaj, że regulamin to profesjonalna wizytówka konkursu, a pośrednio również Twojego fanpage’a oraz przedsiębiorstwa, które reprezentujesz.
Najprościej, gdy warunki danego konkursu określa regulamin, który precyzuje jego dokładne zasady. Regulamin nie może jednak stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa. Stworzenie regulaminu konkursu – na gruncie obowiązujących przepisów – jest wskazane, bowiem na gruncie polskiego prawa mamy nieliczne przepisy dot. przyrzeczenia publicznego.
Ponadto, jeżeli organizujesz konkurs za pośrednictwem Facebooka, stworzenie regulaminu jest obligatoryjne. Wynika to wprost z regulaminu serwisu Facebook.
Już sam moment ogłoszenia konkursu (np. zamieszczenia posta konkursowego na portalu Facebook) rodzi obowiązki prawne po stronie organizatora.
Oficjalny regulamin jest moim zdaniem podstawą organizowanego konkursu. Tworząc czy uzupełniając wzór regulaminu warto zwrócić uwagę na elementy, które są kluczowe dla prawidłowego przeprowadzenia danego konkursu, czyli:
wskazanie kto jest organizatorem konkursu – zazwyczaj będzie to firma, która organizuje W praktyce dość często występuje sytuacja, gdy organizatorem jest firma, która świadczy na rzecz konkretnego podmiotu usługi w social mediach (obsługuje social media danej marki), ale fundatorem nagród jest odmienny podmiot;
przedstawienie warunków i wymagań wstępnych dla uczestników – określenie kto może być uczestnikiem, jakie warunki musi spełnić, czy występują ograniczenia odnośnie do lokalizacji uczestników (np. w konkursie mogą brać udział wyłącznie osoby fizyczne mieszkające na terytorium Polski), czy istnieją ograniczenia odnośnie do wieku uczestników, informacje o konieczności posiadania prawdziwego i aktywnego konta w serwisie;
przedstawienie jasnych zasad konkursu – możliwie precyzyjne określenie na czym polega zadanie konkursowe, w jaki sposób uczestnik realizuje zadanie konkursowe;
wskazanie nagród i ich puli – określenie jakie nagrody mogą uzyskać zwycięzcy, wskazanie czy występują różne nagrody (uzależnione np. od zajętego miejsca), określenie puli, w tym również liczby nagród przyznawanych w konkursie (to bardzo ważne, bowiem brak wskazania może doprowadzić do poważnych strat finansowych po stronie organizatora), wskazanie ile nagród może otrzymać jeden uczestnik;
przedstawienie jasnych zasad wyłaniania zwycięzcy lub zwycięzców – wskazanie sposobu wyboru zwycięzcy lub zwycięzców, wskazanie jakie kryteria będą brane pod uwagę przy ocenie prac konkursowych (np. kreatywność, innowacyjność, pomysłowość), wskazanie w jaki sposób/w jakiej formie zostaną ogłoszeni zwycięzcy;
określenie zasad dotyczących wnoszenia oraz rozpatrywania reklamacji – przeprowadzając konkurs należy liczyć się z tym, że niektórzy uczestnicy mogą nie zgodzić się z wynikami konkursu, dlatego warto w regulaminie określić procedurę reklamacyjną.
Regulamin należy udostępnić w taki sposób, aby każdy mógł się z nim zapoznać. Można stworzyć dokument w formacie .pdf i podlinkować go w poście konkursowym. W poście konkursowym warto zaznaczyć, że udział w konkursie oznacza zapoznanie się i akceptację regulaminu konkursu.
***
Jeżeli chcesz skorzystać ze sprawdzonego i zaufanego wzoru, zapraszam Cię do mojego sklepu. Znajdziesz w nim wzór regulaminu konkursu organizowanego za pośrednictwem serwisu Facebook. Produkt zawiera również dokumenty dot. ochrony danych osobowych oraz kompendium wiedzy na temat organizacji konkursów za pośrednictwem ww. serwisu.
***
W celu skorzystania z indywidualnej pomocy prawnej, zapraszam do kontaktu.
Ruszam z cyklem artykułów o sposobach zabezpieczenia wykonania umowy. Na początek rozprawimy się z wekslem in blanco.
Dokonując różnego rodzaju transakcji nie tylko pomiędzy przedsiębiorcami, ale i w relacjach przedsiębiorca – konsument, druga strona zobowiązania w celu zabezpieczenia swojego roszczenia może wnioskować o podpisanie weksla.
Jednym ze sposobów takiego zabezpieczenia jest wystawienie weksla zupełnego lub weksla in blanco. Dziś omówimy naturę prawną drugiego z nich.
Przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (dalej: „PrWeksl”) nie zawierają definicji weksla in blanco.
Weksel in blanco jest wekslem niezupełnym, czyli podpisanym przez dłużnika blankietem wekslowym, który nie ma uzupełnionego co najmniej jednego elementu. W praktyce oznacza to, że może na przykład nie posiadać wskazanej daty, miejsca płatności, należnej kwoty czy remitenta (osoby, na rzecz której ma być dokonana płatność na podstawie weksla). Najczęściej stosowane są weksle, które nie mają żadnego z powyżej wskazanych elementów, ale zawierają podpis dłużnika lub poręczyciela (zwanego awalistą) i sformułowanie „zapłacę za ten weksel”.
Jak wygląda weksel? Przykład:
Najistotniejszą cechą weksla in blanco jest to, iż nie zawiera on wszystkich koniecznych cech weksla, na których dana osoba (wystawca, akceptant, poręczyciel) złożyła podpis w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, pozostawiając odbiorcy uzupełnienie brakujących treści i który po wypełnieniu może stać się wekslem zupełnym.
Klasyczną formą weksla in blanco jest blankiet wekslowy, w treści którego zostało użyte słowo „weksel” oraz został opatrzony podpisem wystawcy lub też czysta kartka papieru, na której napisano słowo „weksel” i zaopatrzono ją w podpis któregokolwiek z dłużników wekslowych, złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Istotnym jest, że nie każde podpisanie blankietu tworzy weksel in blanco. Zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, podpis musi być złożony w celu zobowiązania się wekslowo. Podpisując weksel wystawca musi mieć zarówno wolę jak i cel zobowiązania się z weksla.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2010 r., sygn. akt CSK 181/10):
„wola zaciągnięcia zobowiązania z weksla in blanco może przejawiać się w każdy sposób ją ujawniający.”
Weksle in blanco można podzielić na gwarancyjne oraz kaucyjne. Weksel gwarancyjny in blanco składany jest w celu zabezpieczenia stosunku umownego zachodzącego pomiędzy wierzycielem a wystawcą weksla lub osobą trzecią, np. udzielonej pożyczki.
Weksel kaucyjny in blanco może służyć zabezpieczeniu zapłaty odszkodowania, które będzie należne wierzycielowi wskutek ewentualnego czynu niedozwolonego wystawcy weksla lub osoby trzeciej.
Jeżeli wierzyciel zdecyduje się na użycie weksla in blanco, samodzielnie uzupełnia jego elementy i na jego podstawie wszczyna postepowanie sądowe.
Pozostawienie przez dłużnika w rękach wierzyciela weksla in blanco jest dość ryzykowne. Przede wszystkim dlatego, że większość weksli niezupełnych nie posiada wpisanej kwoty należności.
Z tego względu nieodłącznym elementem weksla in blanco powinno być porozumienie o uzupełnienia weksla, zwane również deklaracją wekslową.
Z treści Artykułu 10 PrWeksl nie wynika w jaki sposób należy traktować porozumienie ani też w jakiej formie powinno zostać zawarte, jednak w praktyce najczęściej zawierane jest porozumienie w formie pisemnej. O ten aspekt powinien w szczególności zadbać wystawca weksla.
Porozumienie jest wynikiem umowy pozawekslowej zawartej między osobą zobowiązaną z weksla a osobą, która jest wierzycielem z weksla, tj. remitentem. Porozumienie powinno zawierać upoważnienie nabywcy do uzupełnienia weksla oraz określać warunki i sposób uzupełnienia weksla. Porozumienie może być wyrażone w sposób wyraźny lub dorozumiany. Do oceny porozumienia stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
Deklaracja wekslowa nie ma charakteru obligatoryjnego. Dla ważności weksla in blanco i dla skuteczności wypełnienia do pewnej sumy nie jest konieczne odebranie od osób zobowiązanych wekslowo deklaracji wekslowej ani określenie w tej deklaracji górnej granicy kwoty, do której weksel będzie mógł być wypełniony (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1962 r., sygn. akt II CR 976/61).
Brak deklaracji lub niezgodne z nią wypełnienie weksla nie ma wpływu na istnienie odpowiedzialności wekslowej, ale może mieć wpływ na jej zakres. Artykuł 10 PrWeks reguluje kwestię zarzutu przysługującego dłużnikowi wekslowemu w przypadku uzupełnienia weksla niezgodnie z zawartych porozumieniem. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że w razie naruszenia uprawnienia do uzupełnienia weksla in blanco przez wpisanie wyższej sumy od kwoty wierzytelności, dla której zabezpieczenia weksel in blanco został wręczony, osoba na nim podpisana staje się zobowiązana wekslowo w granicach w jakich tekst weksla jest zgodny z upoważnieniem.
Jeżeli dłużnik twierdzi, że weksel był wydany in blanco, a wypełnienie jego nastąpiło niezgodnie z umową musi on najpierw udowodnić, że w jakiejkolwiek formie zawarto porozumienie. To na dłużniku spoczywa ciężar dowodu.
Wykładnia porozumienia odbywa się na zasadach ogólnych. W toku postępowania sąd ma obowiązek ustalić zgodny zamiar stron oraz cel umowy.
Ryzyka związane z wekslem
Ryzyka związane z wystawieniem weksla ujawniają się na etapie, gdy dłużnik nie zapłaci w terminie płatności sumy wekslowej, a posiadacz weksla zdecyduje się wystąpić na drogę postępowania sądowego.
Warto podkreślić, że na etapie sądowym weksel w znaczący sposób ułatwia dochodzenie roszczeń od dłużnika. Podstawowym sposobem dochodzenia roszczeń z weksla na drodze sądowej jest postępowanie nakazowe, które w istocie jest zdecydowanie tańsze oraz umożliwia szybsze osiągnięcie rezultatu w postaci wydania przez Sąd nakazu zapłaty będącego tytułem zabezpieczenia.
Warunkiem skorzystania z postępowania nakazowego jest to, aby weksel był należycie wypełniony, a jego prawdziwość i treść nie nasuwały wątpliwości (Artykuł 485 § 2 kpc).
Wniesienie prawidłowo opłaconego pozwu w postępowaniu nakazowym oraz dołączenie oryginału weksla spowoduje wszczęcie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty. W takcie postępowania sprawdzeniu podlegać będą jedynie wymogi formalne dotyczące weksla.Sąd zbada czy weksel został wypełniony prawidłowo i czy jego treść nie nasuwa żadnych wątpliwości.
Zalety weksla
Jedną z istotnych zalet postępowania nakazowego jest kwestia opłat. Zgodnie z treścią Artykułu 19 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w pozwach skierowanych do postępowania nakazowego pobiera się czwartą część opłaty stosunkowej.
Tytułem przykładu: Strona wnosi o wydanie nakazu zapłaty z weksla na kwotę 100 tys. zł. Opłata stosunkowa wynosi 5%, czyli 5.000 zł. W przypadku postępowania nakazowego opłata od pozwu wyniesie czwartą część tej kwoty, czyli 1.250 zł (Artykuł 19 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych).
Wydanie nakazu zapłaty w ramach postępowania nakazowego daje powodowi silną broń do ręki. Zgodnie z Artykułem 491 kpc wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami lub wnieść w tym terminie zarzuty.
Niska opłata wiąże się z konsekwencjami po stronie dłużnika (pozwanego). W razie wniesienia przez pozwanego zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, zobowiązany jest do uiszczenia trzech czwartych opłaty.
Na gruncie przytoczonego wyżej przykładu, jeżeli pozwany zdecydowałby się złożyć zarzuty od wydanego nakazu zapłaty, musiałby uiścić opłatę w wysokości 3.750 zł.
Wydany nakaz zapłaty, z mocy ustawy, stanowi tytuł zabezpieczenia. Oznacza to, że wierzyciel (powód) może od razu skierować do komornika wniosek o zabezpieczenie, które może polegać m.in. na przejęciu pieniędzy dłużnika (pozwanego) i przekazaniu ich na konto sądu. Co prawda wierzyciel nie uzyska od razu swojej należności, ale też dłużnik nie będzie mógł dysponować tymi pieniędzmi do momentu zakończenia postępowania. W praktyce może to oznaczać utratę płynności finansowej przez dłużnika. Kolejnym sposobem zabezpieczenia może być hipoteka przymusowa, bowiem dłużnik nie będzie mógł sprzedać nieruchomości w toku procesu.
Kolejnym przywilejem wynikającym z nakazu zapłaty z weksla jest jego natychmiastowa wykonalność. Jeżeli dłużnik w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu nakazu zapłaty nie wykona nakazu, wierzyciel uprawniony jest do złożenia do sądu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Bez znaczenia pozostaje również to czy dłużnik w toku postępowania kwestionuje swoją odpowiedzialność, nawet jeżeli prawidłowo złożył zarzuty od wydanego nakazu.
Jest to istotna różnica nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym na podstawie weksla. W większości spraw, w których wydawany jest nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym lub w postępowaniu nakazowym (ale takim, w którym nie jest on wydawany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku), samo złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty „blokuje” możliwość nadania klauzuli wykonalności do egzekucji do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
W przypadku dochodzenia roszczeń z weksla, złożenie przez dłużnika zarzutów nie skutkuje automatycznym odroczeniem nadania klauzuli wykonalności uprawniającej do prowadzenia egzekucji. Zgodnie z Artykułem 492 § 3 kpc, w razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu. Z treści regulacji wynika, de facto, że samo wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty nie powoduje obligatoryjnego wstrzymania wykonania nakazu.
Natychmiastowa wykonalność nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla, po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia, jest regułą i tylko w sytuacjach usprawiedliwionych charakterem zgłoszonych zarzutów uzasadnione jest wstrzymanie jego wykonania. Przytoczony przepis nie zawiera żadnych merytorycznych przesłanek wstrzymania wykonalności nakazu zapłaty z weksla.
Powyższe uwagi jedynie skrótowo wskazują możliwości wykorzystania nakazu z weksla. Warto jednak pamiętać, że taki nakaz zapewnia szybkość działania, a czas w egzekucji bywa bezcenny.
Należy zatem pamiętać, że weksel jest bardzo mocnym sposobem zabezpieczenia należności, o wiele bardziej uciążliwym dla dłużnika niż inne formy zabezpieczenia transakcji.
***
W celu skorzystania z indywidualnej pomocy prawnej, zapraszam do kontaktu.
Autorskie prawa majątkowe ograniczają swobodę w korzystaniu z utworu. W Prawie autorskim znajdują się jednak przepisy umożliwiające korzystanie z rozpowszechnionych uprzednio utworów bez konieczności uzyskiwania zgody osób uprawnionych. Są one obwarowane szeregiem wymagań. Swobody, o których mowa powyżej, nazywane są dozwolonym użytkiem. Dzieli się on na dozwolony użytek prywatny oraz publiczny.
W celu wyjaśnienia zagadnienia dotyczącego tzw. dozwolonego użytku prywatnego na gruncie prawa autorskiego, należy rozpocząć od wskazania co jest przedmiotem ochrony w obowiązującym prawie autorskim. Analiza przepisów prowadzi do wniosku, iż przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest utwór.
Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2019 poz. 1231) („Pr. Aut.”), utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Zawarta w ust. 1 przytoczonego powyżej przepisu definicja została uzupełniona, w art. 1 ust. 2 Pr. Aut. o przykładowy katalog utworów. Są to m. in. utwory wyrażone słowami, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi, utwory plastyczne, fotograficzne, lutnicze, muzyczne i słowno-muzyczne czy też audiowizualne (w tym filmowe).
Co istotne, z punktu widzenia techniki prawodawczej ustawodawca posłużył się jednocześnie dwiema metodami definiowania utworu. Przepis art. 1 ust. 1 Pr. Aut. zawiera tzw. definicję syntetyczną utworu o charakterze opisowym, która zbliżona jest do definicji równościowej. Z kolei w art. 1 ust. 2 Pr. Aut. ustawodawca posłużył się definicją zakresową. Co istotne, ustawodawca przytaczając przykładowe utwory zastosował katalog otwarty, o czym świadczy sformułowanie „w szczególności”. Zawarte w art. 1 ust. 2 Pr. Aut. wyliczenie nie ma zatem charakteru enumeratywnego.
Jak wskazuje Wojciech Machała
„Zastosowanie podwójnej metody definiowania wywołuje następujące skutki. Po pierwsze, warunkiem uzyskania ochrony jest spełnienie przez dany wytwór przesłanek określonych w art. 1 ust. 1 Pr. Aut. Po drugie, katalog rodzajów utworów jest otwarty. Oznacza to, że utworem może być każdy wytwór spełniający kryteria wskazane w ust. 1, niezależnie od tego, czy należy on do którejkolwiek z kategorii wymienionych w ust. 1.”
Przesłanki istnienia utworu
Utwór:
musi być przejawem działalności twórczej,
musi wykazywać indywidualny charakter,
musi być utrwalony w jakiejkolwiek postaci.
Dopiero wówczas, gdy ww. przesłanki są spełnionełącznie, utwór pozostaje pod ochroną Prawa autorskiego.
W praktycznym aspekcie rozumienia utworu polskie sądy wypowiadały się już wielokrotnie, choć należy podkreślić, że każdy stan faktyczny wymaga przeprowadzenia odrębnej analizy prawnej.
Dla przykładu, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lipca 2002 r., wydanym w sprawie o sygn. akt III CKN 1096/00 scharakteryzował utwór jako:
„kreacyjny, subiektywnie nowy, oryginalny wytwór intelektu, wywołany niepowtarzalną osobowością twórcy, który – wykonany przez kogoś innego – wyglądałby inaczej”.
Z kolei, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2018 r., wskazując przesłanki zakwalifikowania działalności twórczej jako utworu, rozważał czy odmiana roślin może być utworem w rozumieniu Prawa autorskiego, a w konsekwencji uznał, że:
„skoro wyłączne prawo do odmiany roślin nie powstaje ex lege jak w przypadku prawa autorskiego, zaś indywidualny charakter odmiany osiągany jest nie tylko ze względu na osobę twórcy, ale również na udział sił przyrody, w znacznej mierze niezależnych od woli człowieka, przyjąć należy, że wyłączne prawo do odmiany rośliny nie stanowi prawa autorskiego lub pokrewnego. Utwór stanowiący przedmiot prawa autorskiego, mimo iż zdefiniowany zarówno w prawie polskim, jak i w większości ustawodawstw obcych w sposób szeroki, nie mieści w swoim zakresie odmian roślin”.
Powyższe rozważania nie wyczerpują omówienia sporów interpretacyjnych występujących na gruncie kwalifikowania poszczególnych utworów w odniesieniu do obowiązującego w Polsce Prawa autorskiego, a mają na celu jedynie wprowadzenie do dalszych rozważań dotyczących dozwolonego użytku osobistego.
Dozwolony użytek osobisty
Regulacja prawna dotycząca dozwolonego użytku osobistego (zwanego również dozwolonym użytkiem prywatnym) znajduje się w art. 23 Pr. Aut. Zgodnie z przytoczonym przepisem, bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten, w dalszej części, wprowadza jednak pewne ograniczenia dot. dozwolonego użytku osobistego, o czym później.
Jak wskazuje Janusz Barta:
„Wyłączne prawo autorskie, ukształtowane według modelu własnościowego, doznaje pewnych ograniczeń ze względu na interesy ogółu.”
Istotnym pozostaje cel (ratio legis) wprowadzenia do porządku prawnego przepisów o dozwolonym użytku osobistym (prywatnym). W doktrynie istnieją dwa podstawowe podejścia do ratio legis przepisów o dozwolonym użytku. Pierwsze podejście zakłada, że przepisy te stanowią odzwierciedlenie pragmatycznego podejścia ustawodawcy, którego zamiarem nie jest tworzenie prawa martwego. Zgodnie z drugim podejściem przepisy te stanowią ochronę interesów innych, niż uprawniony z tytułu prawa autorskiego, podmiotów i mają na celu realizację wolności pozyskiwania i rozpowszechniania informacji oraz innych wolności wynikających z Konstytucji RP, które mieszczą się w ramach domeny publicznej.
Należy również podkreślić, że przepisy dotyczące dozwolonego użytku prywatnego są ponadto wynikiem prowadzonej przez państwo polityki oświatowej i kulturalnej. Poniekąd, stanowią one również przeciwwagę dla systemu autorskich praw wyłącznych i ograniczają zakres monopolu przyznanego uprawnionemu.
Dozwolony użytek osobisty nie jest jednak nieograniczony i musi spełniać określone w Pr. Aut. przesłanki, aby za taki mógł być uznany.
„Zagwarantowanie szerokiego i szybkiego dostępu ogółu do dóbr kultury nie może jednak odbywać się kosztem twórców, stąd przepisy te powinny doprowadzić do uzyskania równowagi między indywidualnymi interesami podmiotów uprawnionych z tytułu praw autorskich, a interesami społecznymi”
Przesłanki umożliwiające korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego
Art. 23 ust 1 Pr. Aut. zawiera katalog przesłanek umożliwiających korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego. Są to:
nieodpłatność korzystania z utworu;
wcześniejsze rozpowszechnienie utworu;
korzystanie z utworu w zakresie własnego użytku osobistego;
Z kolei, zgodnie z art. 23 ust. 2 Pr. Aut. zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Jednym z ww. warunków dozwolonego użytku utworu jest jego wcześniejsze rozpowszechnienie. Zgodnie z definicją zawartą w art. 6 ust. 1 pkt 3 Pr. Aut. rozpowszechnienie oznacza publiczne udostępnienie utworu w jakikolwiek sposób za zgodą twórcy.
Art. 23 Pr. Aut. nie wskazuje na źródło pochodzenia utworów, z których korzystają osoby uprawnione w ramach dozwolonego użytku prywatnego. W doktrynie pojawiają się jednak głosy wskazujące, że powinno to być źródło legalne. Jak wskazuje jednak Michalak:
„Przeciwko wprowadzeniu wymogu legalności źródła, jako warunku korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku, przemawia m. in. to, że uprawniony z art. 23 Pr. Aut. nie ma w praktyce możliwości zbadania czy posiadana przez niego kopia (egzemplarz) utworu został utrwalony, uwielokrotniony, rozpowszechniony publicznie i wprowadzony do obrotu za zgodą podmiotu uprawnionego.”
Nie sposób nie zgodzić się z tym stanowiskiem. Co prawda, niektóre systemu prawne państw europejskich, m. in. Niemiec czy Finlandii, zakazują powoływania się na dozwolony użytek w przypadku korzystania z kopii utworu powstałej lub udostępnionej w sposób naruszający prawa autorskie, jednakże w świetle obowiązujących przepisów, ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie zawiera wprost warunku legalności kopii źródłowej.
Należy jednak wskazać, że są również prezentowane stanowiska przeciwne, uznające w ślad za wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 kwietnia 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt C-435/12, że:
„prawo Unii, a w szczególności art. 5 ust. 2 lit. b dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym w zw. z art. 5 ust. 5 aktu należy interpretować w ten sposób, że stoi ono na przeszkodzie obowiązywaniu uregulowania krajowego takiego jak omawiane w postępowaniu głównym, które nie rozróżnia sytuacji, w której źródło służące za podstawę sporządzenia kopii na użytek prywatny jest legalne, od sytuacji, w której źródło to jest nielegalne„.
Art. 23 Pr. Aut. zakłada, że dozwolony użytek prywatny powinien obejmować korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworu. W doktrynie spotkać można różne poglądy dot. tego zagadnienia – od całkowicie restrykcyjnych, po dość liberalne.
Restrykcyjny pogląd zakłada, że wykluczone jest kopiowanie egzemplarzy utworu przez użytkownika, aby np. przekazać kopię książki osobie z kręgu rodziny. Zdaniem E. Ferenc-Szydełko nie można zaakceptować ww. stanowiska, bowiem art. 23 Pr. Aut. nie wprowadza wyraźnego ograniczenia co do liczby kopii, które powstały w wyniku użytku osobistego, a tym bardziej nie wyklucza możliwości dokonania zwielokrotnienia dzieła.
„Zaznaczyć trzeba, że z brzmienia analizowanego przepisu nie sposób wyprowadzać wniosku, że chodzi jedynie o sporządzenie jednej kopii dzieła. Trudno byłoby oczekiwać, że art. 23 Pr. Aut. wyznaczy konkretną liczbę zwielokrotnień dopuszczalnych do wykonania, skoro kryteria podmiotowe wyznaczające zakres dozwolonego użytku prywatnego nie są ostre. Na pozór powstaje więc obawa, aby sięganie po komentowany przepis nie prowadziło do powstania tylu kopii utworu, że będą stanowiły realny uszczerbek dla interesów uprawnionych z tytułu praw autorskich. Odrzucić należy jednak tego rodzaju spostrzeżenie, skoro użytek osobisty nie ma na celu czynienia utworu ogólnodostępnym.”
Podmioty uprawnione
Dozwolony użytek prywatny dedykowany jest wyłącznie osobom fizycznym w ramach ich działalności osobistej. Przez działalność osobistą należy rozumieć wszelką aktywność niekomercyjną danej osoby. Z dozwolonego użytku prywatnego nie mogą korzystać osoby prawne, w tym również ułomne osoby prawne, fundacje czy ograny władzy publicznej.
Z kolei przesłanką do korzystania z utworów w ramach grupy osób fizycznych jest pozostawanie przez te osoby w tzw. związku osobistym. Co prawda, Prawo autorskie nie definiuje pojęcia „związków osobistych”, jednakże wymienia przykłady takich związków (pokrewieństwo, powinowactwo, stosunek towarzyski).
Na gruncie obowiązującego prawa wątpliwości interpretacyjnych nie sprawiają pojęcia pokrewieństwa czy powinowactwa. Największe trudności może determinować wykładnia pojęcia stosunków towarzyskich. J. Bełszeński wskazywał, że:
„granicami działalności osobistej jest krąg rodzinny i towarzyski, a więc oparty na osobistej więzi, ale już nie więzi zawodowych wynikających z pełnionych funkcji społecznych czy politycznych, zarówno stałych jak i doraźnych.”
Zdaniem Ewy Ferenc-Szydełko stosunku towarzyskie w rozumieniu art. 23 Pr. Aut. wyczerpują się w relacjach, które nie przybierają sformalizowanej formy.
Wyłączenia i ograniczenia
Dozwolony użytek prywatny nie jest zasadą bezwzględnie obowiązującą i wobec tego doznaje pewnych ograniczeń oraz wyłączeń.
W myśl art. 23 Pr. Aut. spod zakresu dozwolonego użytku osobistego wyłączone zostały czynności polegające na budowaniu według cudzego utworu architektonicznego oraz architektoniczno-urbanistycznego.
Ponadto, zgodnie z art. 77 Pr. Aut. do programów komputerowych również nie stosuje się przepisu z art. 23 Pr. Aut.
Korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego jest również wyłączone w stosunku do elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, z wyjątkiem użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
Przepisy o dozwolonym użytku osobistym (prywatnym) w pewnym sensie ograniczają majątkowe prawa autorskie.
Zapamiętaj:
Z tytułu korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego uprawnionym podmiotom nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, ponieważ taki rodzaj korzystania z utworów ma charakter nieodpłatny.
Korzystanie w ramach prywatnego użytku dotyczy wyłącznie utworów rozpowszechnionych, tzn. takich, które za zgodą twórcy zostały w jakikolwiek sposób udostępnione publicznie.
Korzystanie z utworów w ramach użytku osobistego musi odbywać się wyłącznie w zakresie osobistym.
W ramach dozwolonego użytku prywatnego dopuszczalne jest korzystanie wyłącznie z pojedynczych egzemplarzy. Dokonując sporządzania dużej liczby kopii utworu nie można powoływać się na dozwolony użytek osobisty.
***
W celu skorzystania z indywidualnej pomocy prawnej, zapraszam do kontaktu.
Czy należy spełnić obowiązek informacyjny na mocy art. 13 i 14 RODO w sytuacji, gdy w treści procesowanej umowy pojawiają się dane osób upoważnionych do reprezentacji spółek, np. członków zarządu lub osób uprawnionych do składania oświadczeń w imieniu klienta będącego osobą prawną?
Od kilku lat praktykuję jako prawniczka specjalizująca się w prawie umów i od daty rozpoczęcia stosowania RODO (25 maja 2018 r.) nader często, procesując umowę w imieniu Klienta, od drugiej strony kontraktu nie otrzymujemy informacji niezbędnych do spełnienia obowiązku informacyjnego wynikającego z RODO, również wówczas, gdy drugą stroną transakcji jest duży przedsiębiorca. Z moich obserwacji wynika, że problem ten jest niestety dość powszechny.
Zacznijmy od teorii. W zdaniu drugim motywu 14 RODO wyjaśniono, że RODO nie dotyczy przetwarzania danych osobowych dotyczących osób prawnych, w szczególności przedsiębiorstw będących osobami prawnymi, w tym danych o firmie i formie prawnej oraz danych kontaktowych osoby prawnej.
Co do zasady, RODO chroni dane osobowe możliwych do zidentyfikowania osób fizycznych i „wyklucza” spod tej ochrony dane dotyczące osób prawnych. Zdarzają się jednak sytuacje, w których dane o charakterze osobowym będą bezpośrednio związane z danymi dotyczącymi osób prawnych.
Przykładem tego mogą być dane osobowe osób pełniących funkcję organów osoby prawnej czy dane osobowe pracowników będących osobami kontaktowymi w ramach danej współpracy. W takich sytuacjach, jeżeli za pomocą otrzymanych danych osobowych przedsiębiorca będzie w stanie zidentyfikować daną osobę fizyczną, wówczas przesłanka identyfikowalności przesądza o objęciu zakresem ochronnym RODO danych osobowych również w takich konfiguracjach.
Wobec powyższego uznać należy, że dane członków zarządu reprezentujących osobę prawną, ich pełnomocników, a także dane pracowników będących osobami kontaktowymi osoby prawnej, o ile na podstawie tych danych możemy zidentyfikować daną osobę fizyczną, będą danymi osobowymi podlegającymi ochronie RODO.
Zostało to również potwierdzone przez organ nadzorczy, czyli Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych („PUODO„). Zgodnie ze stanowiskiem PUODO:
„W przypadku osób fizycznych pełniących funkcję członków organów osoby prawnej możliwość ich identyfikacji wynika w szczególności z faktu, iż dane takich osób ujawniane są w KRS. Oznacza to, że należy odmiennie odnosić się do informacji o osobach prawnych i osobach fizycznych reprezentujących osoby prawne.
Wobec powyższego należy przyjąć, że dane osób fizycznych pełniących funkcje członków organów osoby prawnej będą stanowiły dane osobowe, a nie będą zaś mieściły się w zakresie pojęcia danych osoby prawnej.”
W konsekwencji, administrator danych osobowych jest zobligowany do wypełnienia w stosunku do takich osób obowiązku informacyjnego określonego w art. 13 lub art. 14 RODO – w zależności od tego w jaki sposób pozyskiwane są dane – o ile nie zachodzi jedna z przesłanek zwalniających go z tego obowiązku.
Aspekt praktyczny. Jak spełnić obowiązek informacyjny wobec tych osób?
Najlepszym rozwiązaniem, również w aspekcie dowodowym, jest sporządzenie klauzuli informacyjnej i przesłanie jej kontrahentowi z jednoczesnym nałożeniem na kontrahenta obowiązku udostępnienia klauzuli osobom, których dane osobowe będą przetwarzane. W praktyce klauzulę przekazuje się wraz z umową.
Ponadto, wdrożenie do umowy postanowienia w przedmiocie spełnienia obowiązku informacyjnego będzie minimalizowało ewentualne ryzyko braku możliwości wykazania, że obowiązek informacyjny rzeczywiście został spełniony.
W tym celu, np. w postanowieniach końcowych umowy warto wskazać, że obowiązek informacyjny danego podmiotu dotyczący przetwarzania przez niego danych osobowych osób kontaktowych, reprezentantów czy pełnomocników został określony w załączniku nr [_] do umowy.
Warto wskazać także, że załącznik zawierający klauzulę informacyjną nie tworzy wzajemnych praw czy obowiązków stron wynikających z zawieranej umowy, a zatem może być jednostronnie zmieniany poprzez przesłanie jego zaktualizowanej wersji.
Dodatkowo rozsądnym rozwiązaniem jest nałożenie na kontrahenta obowiązku udostępnienia klauzuli informacyjnej wskazanym przez kontrahenta osobom kontaktowym i przekazać, na każde żądanie, dowód wykonania tego obowiązku.
Wzór klauzuli informacyjnej – do stosowania w relacjach z kontrahentami będącymi osobami prawnymi.
Specjalnie dla Was przygotowałam możliwie uniwersalny wzór klauzuli informacyjnej spełniającej obowiązek informacyjny wobec członków zarządu reprezentujących osobę prawną, ich pełnomocników oraz pracowników będących osobami kontaktowymi osoby prawnej.
Wzór kupisz za 39.99 PLN brutto. Dodatkowo otrzymasz przykładową treść postanowienia, które możesz wdrażać w zawieranych umowach oraz instrukcję jak tego dokonać.
Jeżeli jesteś zainteresowana_y przejdź do procesu zakupowego klikając w link zamieszczony poniżej.
Nierzetelny i nieterminowy kontrahent może zdarzyć się każdemu przedsiębiorcy. Czy od razu należy wytaczać ciężkie działa?
1. Ponaglenie
Do tego zawsze zachęcam, bo i tak żyjemy w czasach wszechobecnych nieporozumień i złości. Spróbuj zadzwonić, napisać, dowiedzieć się co mogło się wydarzyć. Nie zakładajmy od razu, że wszyscy chcą nas oszukać. W kontaktach biznesowych między przedsiębiorcami opóźnienia się zdarzają, wiadomo. Być może tak też stało się tym razem, być może księgowość zawaliła sprawę i pominęła fakturę. Spróbuj zachować spokój i skontaktuj się z kontrahentem.
2. Odsetki
Zgodnie z art. 481 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W przypadku zobowiązań terminowych (np. wystawiona faktura z określonym terminem zapłaty) kluczowe jest określenie wymagalności roszczenia, ponieważ wyznacza ono moment, w którym wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia głównego (np. należności z faktury). Natomiast od dnia następującego po dniu wymagalności, w przypadku braku zapłaty ze strony dłużnika, wierzyciel może naliczać odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia.
Przykład: Przedsiębiorca A wystawił fakturę na rzecz przedsiębiorcy B z terminem płatności do 15 lutego 2018 r. Zgodnie z powyższym, od dnia 16 lutego 2018 r. uprawniony jest do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia. Odsetki powinny być naliczane do dnia zapłaty.
Kwestię odsetek oraz ich rodzajów omówię innym razem.
3. Wezwanie do zapłaty
Tytułowane często przedsądowym wezwaniem do zapłaty bądź ostatecznym przedsądowym wezwaniem do zapłaty.
Kolejnym krokiem jest skierowanie do dłużnika pisemnego wezwania do zapłaty. Możesz to zrobić sam_a bądź przez profesjonalnego pełnomocnika.
Jeżeli zdecydujesz się samodzielnie wystosować wezwanie do zapłaty, pamiętaj o niezbędnych elementach i określ w nim:
dane wierzyciela;
dane dłużnika;
podstawę prawną swojego roszczenia;
kwotę zadłużenia;
dochodzone odsetki, np. „wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych” lub „wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia x do dnia zapłaty„;
termin wymagalności roszczenia;
rachunek bankowy do dokonania wpłaty;
termin, w którym dłużnik powinien spłacić zadłużenia -> np. w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego pisma;
wskazanie konsekwencji w przypadku braku zapłaty w wyznaczonym terminie, np. „przedmiotowe pismo proszę potraktować jako ostateczną próbę pozasądowego rozwiązania sporu w rozumieniu art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. Brak reakcji z Pana/Pani strony spowoduje niezwłoczne skierowanie powództwa do właściwego sądu, bez prowadzenia dalszej korespondencji w tej sprawie„;
własnoręczny podpis.
4. Rekompensata
Rekompensata bywa często zapominaną instytucją, która została określona w art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
Art. 10. 1. Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek (…) przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty: 1) 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych; 2) 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych; 3) 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.
5. Zwrot kosztów odzyskiwania należności
Poza rekompensatą, wierzycielowi przysługuje również zwrot poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających kwotę rekompensaty, oczywiście w uzasadnionej wysokości.
W razie jakichkolwiek wątpliwości, skontaktuj się ze mną. Zajmuję się dochodzeniem należności w imieniu moich Klientów.
Informacje ogólne
O prywatności
Pliki cookies to małe pliki tekstowe, tworzone automatycznie podczas odwiedzania stron internetowych. Nasza strona również je wykorzystuje, ponieważ dzięki informacjom zawartych w plikach cookies wiemy, w jaki sposób korzystasz ze strony i możemy dostosować wyświetlane dla Ciebie treści. Zapisujemy je wyłącznie wówczas, gdy wyrazisz na to wyraźną zgodę. Zgoda nie obejmuje wyłącznie plików, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony.
Respektujemy Twoje prawo do prywatności i dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie przegląd stosowanych plików wraz z możliwością wyłączenia niektórych z nich.
Administratorem strony jest Mika Łukasik prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Better Call Mika Łukasik (NIP: 5223165249).
Wszystkie informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych, również w ramach używanych plików cookies znajdziesz w Polityce Prywatności.
Niezbędne pliki cookies
Niezbędne pliki cookies
Te pliki są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony i nie mogą zostać wyłączone.
W ramach tych plików zapisywane są również zdefiniowane przez użytkownika ustawienia cookies. Działanie to opieramy na uzasadnionym interesie Administratora polegającym na obowiązku rozliczalności w zakresie posiadanych zgód na przetwarzanie danych osobowych, odpowiednio do Art. 6 ust. 1 lit. f) RODO.
Używane pliki cookies
SESSID, Cookies.
If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.
Analityczne pliki cookies
Analityczne pliki cookies
Te pliki są opcjonalne i możesz je w każdym momencie wyłączyć. Pamiętaj jednak, że to dzięki informacjom pozyskanym z analitycznych plików cookies możemy udoskonalać naszą stronę internetową.
Jeśli zablokujesz te pliki nie będziemy mieli informacji o twojej wizycie na stronie i nie będziemy mogli jej wykorzystać w celu ulepszenia jej funkcjonowania.
Używane pliki cookies
_ga,_gid,_gat
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!
