W świetle rosnącego znaczenia technologii blockchain w polskim prawie, artykuł analizuje kluczowe obszary dotknięte zmianami. Od smart kontraktów, po tokenizację nieruchomości, Polska musi dostosować [...]
W świetle rosnącego znaczenia technologii blockchain w polskim prawie, artykuł analizuje kluczowe obszary dotknięte zmianami. Od smart kontraktów, po tokenizację nieruchomości, Polska musi dostosować [...]
Czy zdajesz sobie sprawę, że większość konkursów organizowanych za pośrednictwem portalów społecznościowych jest niezgodna z obowiązującym prawem?
Takiego konkursu nie organizuj za pośrednictwem Facebooka, czyli przykład jak można to zrobić naprawdę źle:
„KONKURS! Do wygrania trzy bluzy marki CIUSZKI! LUBIĘTO!
Jak wziąć udział w konkursie?
- Polub stronę „CIUSZKI! LUBIĘTO!”,
- Udostępnij post konkursowy,
- Oznacz trzech znajomych i zaproś do wspólnej zabawy.
Konkurs trwa do 20 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59. Po zakończeniu konkursu wylosujemy trzech zwycięzców. Przypominamy, że na zwycięzcach spoczywa obowiązek uiszczenia należnego podatku. Powodzenia!”
Bez wątpienia kreatywny konkurs potrafi zaangażować Twoich obserwujących, a duże zaangażowanie (komentowanie, polubienia) zdecydowanie zwiększą Twoje zasięgi.
Musisz jednak pamiętać o jednej zasadniczej kwestii – konkurs należy zorganizować zgodnie z polskim prawem oraz regulaminem portalu społecznościowego, za pośrednictwem którego zamierzasz go przeprowadzić.
Poniżej wskazuję kroki, które ułatwią Ci zorganizowanie legalnego konkursu za pośrednictwem serwisu Facebook.
Dla dalszych kroków kluczowym jest to, jaki cel chcesz osiągnąć organizując konkurs. Zastanów się nad tym. Być może zależy Ci na:
Zastanów się nad głównym celem, który chcesz osiągnąć, a następnie zaplanuj harmonogram działań – od ustalenia zadania konkursowego, przez zasady konkursu, po wybór zwycięzców, ogłoszenie wyników i wysyłkę nagród.
Musisz odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie:
Czy zamierzasz zorganizować konkurs jako przyrzeczenie publiczne czy loterię?
Twoje potrzeby mogą być oczywiście różne, ale uwierz, że w co najmniej 90% przypadków lepszym, tańszym i przede wszystkim prostszym rozwiązaniem jest zorganizowanie konkursu jako przyrzeczenia publicznego.
Wyjaśnię Ci na czym polega różnica.
Konkurs jako szczególna forma przyrzeczenia publicznego:
Na początek trochę teorii. Jeżeli nie masz dziś czasu na zgłębianie tajników wiedzy prawnej, przejdź do punktu zawierającego podstawowe różnice między konkursem w trybie przyrzeczenia publicznego a loterią.
Przyrzeczenie publiczne zostało uregulowane w art. 919-921 Kodeksu cywilnego wywierając na przyrzekającym (w tym wypadku organizatorze konkursu) spełnienie świadczeń wynikających z treści tego przyrzeczenia.
Art. 919 [Pojęcie, odwołanie]
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.
Od „standardowego” przyrzeczenia publicznego konkurs odróżnia wymóg osiągnięcia określonego rezultatu. Często odbywa się to poprzez rywalizację z innymi uczestnikami biorącymi udział w konkursie. O tym czy dane przyrzeczenie zostanie uznane na konkurs decyduje treść tego przyrzeczenia.
Art. 921 [Konkurs]
§ 1. Publiczne przyrzeczenie nagrody za najlepsze dzieło lub za najlepszą czynność jest bezskuteczne, jeśli nie został w nim oznaczony termin, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę.
§ 2. Ocena, czy i które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego, chyba że w przyrzeczeniu nagrody inaczej zastrzeżono.
§ 3. Przyrzekający nagrodę nabywa własność nagrodzonego dzieła tylko wtedy, gdy to zastrzegł w przyrzeczeniu. W wypadku takim nabycie własności następuje z chwilą wypłacenia nagrody. Przepis ten stosuje się również do nabycia praw autorskich albo praw wynalazczych.
Konkurs jako gra losowa (tzw. loteria):
Na początek trochę teorii. Jeżeli nie masz dziś czasu na zgłębianie tajników wiedzy prawnej, przejdź do punktu zawierającego podstawowe różnice między konkursem w trybie przyrzeczenia publicznego a loterią.
Definicja gry losowej (potocznie zwanej loterią) znajduje się w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Art. 2 [Gry losowe]
1. Grami losowymi są gry, w tym urządzane przez sieć Internet, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku. Są to:
(…)
10) loterie promocyjne, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe.
Przygotowując konkurs w postaci gry losowej (loterii) organizator zobowiązany jest spełnić szereg obowiązków, w tym m.in. uzyskać zezwolenie wydane przez właściwego dyrektora izby administracji skarbowej.
Art. 32 [Podmioty udzielające koncesji, zezwoleń]
(…)
3) Zezwolenia na urządzanie loterii fantowej, loterii audioteksowej, gry bingo fantowe lub loterii promocyjnej urządzanych na obszarze właściwości miejscowej jednego dyrektora izby administracji skarbowej udziela dyrektor izby administracji skarbowej, na którego obszarze właściwości miejscowej są urządzane i prowadzone takie gry.
Zezwolenie wydawany jest na wniosek zainteresowanego podmiotu. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 39 ww. ustawy.
Art. 39 [Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej]
Wniosek o udzielenie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej zawiera:
1) (uchylony)
2) nazwę i status prawny podmiotu występującego z wnioskiem, w przypadku spółek handlowych również numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego prowadzącego działalność za pośrednictwem oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym tego oddziału;
3) dane osobowe (imiona, nazwiska, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, rodzaj oraz serię i numer dokumentu tożsamości) osób zarządzających podmiotem oraz reprezentujących podmiot występujący z wnioskiem;
4) określenie obszaru, na którym planuje się urządzenie loterii;
5) określenie czasu, w którym planuje się urządzenie loterii;
6) bankowe gwarancje wypłat nagród;
7) projekt regulaminu loterii;
8) dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na organizację loterii;
9) aktualne zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, należności celnych oraz składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Co istotne, podmiot urządzający loterię promocyjną (organizator) musi zezwolenie opłacić.
Na rozpatrzenie wniosku organ ma aż 2 miesiące.
RÓŻNICA | KONKURS W TRYBIE PRZYRZECZENIA PUBLICZNEGO | KONKURS JAKO LOTERIA |
WYŁONIENIE ZWYCIĘZCÓW | Jest uzależnione od kryteriów ustalonych przez organizatora.(nie wyłania zwycięzcy czy zwycięzców w drodze przypadku) | Jest uzależnione od przypadku. |
SPOSÓB ORGANIZACJI | Stworzenie regulaminu; Przestrzeganie przepisów prawa i regulaminu portalu Facebook; Zadbanie o ochronę danych osobowych uczestników konkursu, w tym zgodność konkursu z RODO. Nie wymaga zezwolenia. Nie musi być nigdzie zgłaszany. | Złożenie wniosku o uzyskanie zezwolenia wraz z projektem regulaminu; Uzyskanie zezwolenia wydanego przez właściwego dyrektora izby administracji skarbowej; Uiszczenie opłaty w wysokości 10% puli nagród, jednak nie mniej niż 50% kwoty bazowej; Zapewnienie nadzoru nad grami hazardowymi przez osoby legitymujące się odbyciem stosownego szkolenia; |
SANKCJE |
Zablokowanie strony na Facebooku; Skasowanie wpisu konkursowego; Usunięcie strony. |
Przeprowadzenie konkursu w trybie loterii bez wymaganego zezwolenie może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości pięciokrotności opłaty za wydanie zezwolenia. Przeprowadzenie konkursu wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych stanowi wykroczenie karnoskarbowe, za które grozi kara grzywny w wysokości 240 stawek dziennych. |
Pamiętaj jednak, że niezależnie od tego jak nazwiesz konkurs, który organizujesz, jego prawna natura zależy od zasad, na jakich zamierzasz go zorganizować.
Nawet jeżeli określisz w poście konkursowym czy regulaminie, że konkurs jest organizowany w trybie przyrzeczenia publicznego, ale zasady konkursu będą odpowiadały konkursowi organizowanemu w trybie loterii, konkurs ten podlegał będzie ustawie o grach hazardowych (czyli będzie grą losową).
Pamiętaj, że precyzyjne ustalenie i opisanie zadania konkursowego jest kluczowe dla czynności podejmowanych przez uczestników konkursów. Zadbaj o to, aby zadanie było zrozumiałe. Unikaj dwuznaczności oraz sformułowań, które mogą zostać błędnie zinterpretowane. Pamiętaj, że opis zadania konkursowego będzie czytany przez uczestników, a nie prawników, a zatem warto sformułować go językiem zrozumiałym dla wszystkich.
Organizując konkurs należy pamiętać, że uczestnikami konkursu mogą być osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, czyli co do zasady osoby pełnoletnie. Ewentualnie, jeżeli Twój konkurs jest kierowany również do młodszej grupy odbiorców- mogą być nimi osoby, które ukończyły 13 rok życia, czyli osoby z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, po uzyskaniu zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Informacja ta powinna znaleźć się również w regulaminie konkursu.
Wskaż w jaki sposób wyłonisz zwycięzców oraz jakie kryteria będą brane pod uwagę. Precyzyjne określenie kryteriów pozwoli Ci uniknąć uznania konkursu za loterię.
Jeżeli zamierzasz powołać jury, wskaż tę okoliczność w regulaminie.
MOŻESZ | NIE MOŻESZ |
Odwołać przyrzeczenie publiczne, jeżeli: nie było ograniczone terminem końcowym (czyli nie wskazywałaś_eś kiedy się zakończy); zastrzeżesz tę możliwość w regulaminie. Jeżeli odwołasz konkurs, pamiętaj jednak, że odwołanie nie wpływa na ważność czynności uczestników, którzy wykonali określone w konkursie zadanie. Odwołanie konkursu nie zwalnia organizatora z obowiązku rozliczenia zgłoszeń, które już otrzymał. Tego typu regulacja bywa przydatna przy innych rodzajach przyrzeczeń publicznych np. programach lojalnościowych. | Odwołać przyrzeczenia publicznego, jeżeli:było ograniczone terminem końcowym (konkurs trwa do 30 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59 czy przyjmowanie zadań konkursowych możliwe jest do 30 kwietnia 2021 r., do godz. 23:59); nie zastrzeżesz tego w regulaminie. Większość konkursów (z wyłączeniem m.in. programów lojalnościowych) nie może – zgodnie z obowiązującymi przepisami – zostać odwołana przez organizatora. |
Oceniać prace konkursowe/zadania konkursowe wedle przyjętych przez siebie kryteriów. | |
Oddelegować zadanie polegające na wyłonieniu zwycięzcy/zwycięzcy na inne osoby, w tym np. powołane jury. | |
Zabezpieczyć się w kwestii praw autorskich. Samo stworzenie pracy konkursowej/zadania konkursowego nie pozbawia twórcy autorskich praw majątkowych do dzieła, które powstało, chyba że organizator zastrzegł inaczej. Postanowienia dot. autorskich praw majątkowych warto zawrzeć w regulaminie. Organizator może zastrzec w nim, że udział w konkursie jest równoznaczny z przekazaniem organizatorowi stosownych praw. |
MOŻESZ | NIE MOŻESZ |
Zachęcać użytkowników do polubienia wpisu konkursowego jako warunku wzięcia udziału w konkursie. | Zachęcać użytkowników do udostępniania wpisu konkursowego jako warunku wzięcia udziału w konkursie. |
Zachęcać użytkowników do publikowania komentarzy jako warunku wzięcia udziału w konkursie. | Zachęcać użytkowników do oznaczania znajomych w poście jako warunki wzięcia udziału w konkursie. |
Zachęcać użytkowników do wysyłania wiadomości prywatnych do organizatora jako warunku wzięcia udziału w konkursie. | |
Uzależnić wybór zwycięzcy lub zwycięzców od liczby uzyskanych polubień (zwycięża ta osoba lub osoby, których odpowiedzi pod postem konkursowym otrzymają najwięcej polubień innych użytkowników portalu). |
Zgodnie z postanowieniami regulaminu Facebook, w regulaminie konkursu należy zawrzeć następujące informacje:
Jako organizator konkursu będziesz przetwarzał_a dane osobowe uczestników. Najczęściej będą to dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, pseudonim) oraz dane kontaktowe (adres e-mail, adres korespondencyjny). Przetwarzanie danych nakłada na Ciebie – jako na organizatora – obowiązki zawarte m.in. w RODO.
Jedną z kluczowych kwestii jest posiadanie przez organizatora odpowiedniej podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych uczestników.
Kolejną kwestią jest spełnienie obowiązku informacyjnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jesteś zobligowana_y do wskazania:
Czasem za Benjaminem Franklinem mówię z przymrużeniem oka, że na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki, ale w rzeczywistości sporo w tym powiedzeniu racji.
Od nagród przyznawanych w konkursie co do zasady będziesz musiał_a odprowadzić podatek. W pewnych sytuacjach możliwe jest jednak skorzystanie ze zwolnień. Każda sytuacja wymaga jednak indywidualnej analizy prawnej.
Od wygranych pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Obowiązek jego pobrania i uiszczenia spoczywa na wydającym nagrodę. Tego obowiązku nie możesz przenieść na uczestnika konkursu.
Przed zorganizowaniem konkursu dowiedz się jakie obowiązki w kwestiach podatkowych musisz spełnić – skontaktuj się z doradcą podatkowym lub księgową/księgowym.
W doktrynie istnieje spór co do tego czy tworząc regulamin promocji lub konkursu organizator powinien uwzględniać szczególne przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta. Zwolennicy wskazują, że uczestnik konkursu jest także konsumentem, a zatem powinna go obejmować szczególna ochrona. Przeciwnicy podnoszą, że przyrzeczenie publiczne jest jednostronną czynnością prawną, do której nie stosuje się przepisów dotyczących wzorców umownych.
W tej kwestii wypowiedział się m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I CKS 40/14, zgodnie z którym:
„regulamin promocji nie jest wzorcem umownym w rozumieniu art. 384 Kodeksu cywilnego, a więc nie stosuje się do niego przepisów o klauzulach niedozwolonych i przepisach szczególnie chroniących konsumentów.”
W mojej ocenie unikanie zamieszczenia klauzul niedozwolonych w regulaminach konkursów leży w Twoim interesie, ponieważ zminimalizuje ewentualne ryzyka, dlatego zachęcam Cię, aby zwrócić na uwagę na tę kwestię.
Aktualny rejestr klauzul niedozwolonych znajdziesz na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: https://www.rejestr.uokik.gov.pl.
Teraz najważniejsza kwestia – regulamin.
Zachęcam Cię, abyś nie traktował_a tego jak przykrego obowiązku. Pamiętaj, że regulamin to profesjonalna wizytówka konkursu, a pośrednio również Twojego fanpage’a oraz przedsiębiorstwa, które reprezentujesz.
Najprościej, gdy warunki danego konkursu określa regulamin, który precyzuje jego dokładne zasady. Regulamin nie może jednak stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa. Stworzenie regulaminu konkursu – na gruncie obowiązujących przepisów – jest wskazane, bowiem na gruncie polskiego prawa mamy nieliczne przepisy dot. przyrzeczenia publicznego.
Ponadto, jeżeli organizujesz konkurs za pośrednictwem Facebooka, stworzenie regulaminu jest obligatoryjne. Wynika to wprost z regulaminu serwisu Facebook.
Już sam moment ogłoszenia konkursu (np. zamieszczenia posta konkursowego na portalu Facebook) rodzi obowiązki prawne po stronie organizatora.
Oficjalny regulamin jest moim zdaniem podstawą organizowanego konkursu. Tworząc czy uzupełniając wzór regulaminu warto zwrócić uwagę na elementy, które są kluczowe dla prawidłowego przeprowadzenia danego konkursu, czyli:
Regulamin należy udostępnić w taki sposób, aby każdy mógł się z nim zapoznać. Można stworzyć dokument w formacie .pdf i podlinkować go w poście konkursowym. W poście konkursowym warto zaznaczyć, że udział w konkursie oznacza zapoznanie się i akceptację regulaminu konkursu.
***