Problemy ze zwrotem subwencji od PFR? Skontaktuj się z naszą Kancelarią! Wielu przedsiębiorców otrzymało wezwania do zwrotu subwencji finansowych udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. [...]
Problemy ze zwrotem subwencji od PFR? Skontaktuj się z naszą Kancelarią! Wielu przedsiębiorców otrzymało wezwania do zwrotu subwencji finansowych udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. [...]
Odkryj kluczowe etapy połączeń spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w Polsce - niezbędne informacje dla każdego przedsiębiorcy planującego restrukturyzację biznesu. Poznaj proces, a także rodzaje, [...]
Spółka może rozważyć pozyskanie środków finansowych z różnych źródeł, np. źródeł zewnętrznych m.in. w postaci kredytu, pożyczki, linii kredytowej, emisji obligacji czy doinwestowania przez tzw. „anioły biznesu”. Możliwości jest wiele, a każdy ze sposobów dofinansowania spółki ma swoje plusy i minusy. Istnieje również możliwość udzielenia spółce pożyczki bezpośrednio przez wspólnika spółki z o.o. lub członka zarządu.
W przypadku zawierania przez spółkę z o.o. umowy pożyczki ze wspólnikiem lub członkiem zarządu musimy sięgnąć nie tylko do przepisów Kodeksu cywilnego, ale również Kodeksu spółek handlowych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych czy ustawy o VAT.
Co do zasady, wystarczająca jest forma dokumentowa.
Art. 720. Kodeksu cywilnego
§ 1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Złożenie oświadczenia w dokumencie należy dokonać w taki sposób, aby możliwym było ustalenie ustalenie kto je złożył. Formą dokumentową jest m.in. zawarcie umowy poprzez np. narzędzie Autenti (bez składania oświadczeń w formie kwalifikowanych podpisów elektronicznych), wiadomość e-mail czy SMS, jednak najlepszym rozwiązaniem będzie przygotowanie umowy pożyczki w formie pisemnej.
W przypadku pożyczki udzielanej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ważna jest jej wysokość. Jeżeli kwota pożyczki będzie wyższa niż dwukrotność kapitału zakładowego spółki do jej zaciągnięcia konieczna będzie uchwała wspólników, chyba że w umowie wspólnicy postanowili inaczej.
Należy więc rozpocząć od:
Art. 230. Kodeksu spółek handlowych
Rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Przepisu art. 17 skutek czynności spółki bez wymaganej zgody § 1 nie stosuje się.
W przypadku pożyczki od członka zarządu należy spełnić szczególne warunki.
Art. 15. §1. Kodeksu spółek handlowych
Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób, wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.
W sytuacji, gdy wspólnik jest równocześnie członkiem zarządu spółki z o.o., do zawarcia umowy pożyczki będzie potrzebna zgoda wspólników. W innym przypadku taka umowa będzie nieważna.
Zgodnie z art. 210 § 1 KSH, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. W przypadku umowy pożyczki zawieranej ze wspólnikiem będącym jednocześnie członkiem zarządu, co do zasady, konieczne będzie zadbanie o prawidłową reprezentację.
Art. 210. §1. Kodeksu spółek handlowych
Udzielana spółce z o.o. pożyczka przez wspólnika czy członka zarządu powinna być oprocentowana na warunkach rynkowych. Jedną ze zmian w podatkach w roku 2019 było wprowadzenie tzw. „bezpiecznych” odsetek od pożyczek udzielanych przez podmioty powiązane, w tym pożyczek od wspólników. Przepisy podatkowe wymagają, żeby wszystkie umowy i transakcje zawierane z podmiotami powiązanymi były zawierane na warunkach rynkowych. Przez warunki rynkowe należy rozumieć warunki, na jakich niezależny podmiot zawarłby ze spółką daną transakcję.
W praktyce, ustalając wysokość odsetek, zazwyczaj wnioskowało się o oferty do kilku wybranych banków i na podstawie uzyskanych ofert ustala się wysokość odsetek.
Jednak od 1 stycznia 2019 r. wprowadzono przepisy regulujące wysokość odsetek, która nie powinny być kwestionowane przez organy podatkowe. Ustawodawca wprowadził bowiem mechanizm tzw. „safe harbour”, który w określonych okolicznościach wyłącza obowiązek sporządzania żmudnych analiz. Takie rozwiązanie postrzega się więc za znaczne ułatwienie proceduralne.
W przypadku pożyczek udzielanych od 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. bezpieczne oprocentowanie pożyczki obliczana jest według wzoru:
Wskaźnik + 2 p.p.
Z kolei dla pożyczek udzielanych od 1 stycznia 2021 r. bezpieczne oprocentowanie pożyczki od wspólnika uzależnione jest od strony umowy i obliczane jest według wzoru:
Wskaźnik + maksymalnie 2,3 p.p. – dla pożyczkobiorcy
Wskaźnik + minimalnie 2 p.p. – dla pożyczkodawcy.
Wskaźnik zależy od waluty udzielanej pożyczki. W przypadku pożyczek udzielanych w PLN, zastosowanie znajdzie WIBOR 3M.
Aktualnie, przy ustalaniu oprocentowania pożyczki udzielanej przez wspólnika spółki z o.o. można skorzystać z dwóch możliwości:
Co do zasady biorący pożyczkę (pożyczkobiorca) jest obowiązany do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych.
Stawka podatku, zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, wynosi 0,5% wartości umowy (lub nawet 20%, jeżeli biorący pożyczkę nie zgłosi jej do US, nie odprowadzi należnego podatku czy otrzymanie kwoty pożyczki nie jest odpowiednio udokumentowane).
Należy jednak zwrócić uwagę na art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC
Art. 9. pkt 10) lit. i) ustawy o PCCZwalnia się od podatku następujące czynności cywilnoprawne: (…) pkt 10) lit. i) pożyczki udzielane: przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.
Korzystając z tego zwolnienia, spółka z o.o. nie zapłaci podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to niewątpliwie jedna z istotnych zalet pożyczki od wspólnika.
Pożyczka udzielona spółce z o.o. przez wspólnika lub członka zarządu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem, że udzielający pożyczki (pożyczkodawca) jest osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT.
Inna sytuacja ma miejsce, gdy obie strony umowy pożyczki są podatnikami podatku od towarów i usług.
Odmienna sytuacja prawna ma miejsce w przypadku jednoosobowej spółki z o.o., gdy jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu tej spółki. Co prawda, nie istnieją przeszkody prawne, aby wspólnik ten udzielił spółce pożyczki, ale należy zwrócić szczególną uwagę na formę, w jakiej umowa pożyczki powinna być zawarta oraz na inne wymogi zawarte w Kodeksie spółek handlowych.
Czynność prawna między wspólnikiem będącym jednocześnie jedynym członkiem zarządu spółki z o.o. a reprezentowaną przez niego spółką z o.o. wymaga bowiem zachowania formy aktu notarialnego.
Art. 210 § 2. Kodeksu spółek handlowychW przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1, jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu § 1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Zawarcie umowy pożyczki pomiędzy spółką z o.o. jako biorącym pożyczkę a wspólnikiem lub członkiem zarządu jako udzielającym pożyczki jest, co do zasady, neutralne podatkowo dla spółki. W przypadku wspólnika udzielającego pożyczki należy jednak pamiętać, że przychód wspólnika stanowią otrzymane od spółki odsetki kapitałowe, co wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku dochodowego. W przypadku spółki zapłacone odsetki stanowią koszt uzyskania przychodu.
Zawierając umowę pożyczki ze wspólnikiem spółki z o.o. lub członkiem zarządu należy pamiętać o konieczności spełnienia szeregu warunków m.in. w zakresie:
Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość wynagradzania członków zarządu na mocy uchwały powołującej ich do wykonywania obowiązków. Jeżeli spółka zdecyduje się wynagradzać członka zarządu za obowiązki pełnione w ramach powołania, otrzymane z tego tytułu przychody są opodatkowane progresywnymi stawkami podatkowymi wynoszącymi 17% i 32%. W przypadku członków zarządu niebędących rezydentami podatkowymi w Polsce, istnieje możliwość zastosowania 20% stawki podatku.
W obowiązującym stanie prawnym, przychody uzyskiwane przez członków zarządu w ramach stosownych uchwał nie są tytułem do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Powyższe – w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego – ulegnie jednak zmianie od 1 stycznia 2022 r.
„Art. 15. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, 1292,1559 i 1773) wprowadza się następujące zmiany:
w art. 66 w ust. 1 po pkt 35 dodaje się pkt 35a w brzmieniu: „35a) osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.”
W praktyce oznacza to, że efektywne opodatkowanie w pierwszym progu podatkowym ww. osób wzrośnie z 17% do 26%, w drugim progu podatkowym zaś z 32% do 41%.
W sytuacji, gdy spółka została założona za pośrednictwem S24 (https://ekrs.ms.gov.pl/s24/) i do tej pory nie były dokonywane zmiany umowy spółki u notariusza, wówczas dodanie kodu pkd można dokonać za pośrednictwem S24.
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
W systemie S24 należy wybrać zakładkę „Dokumenty”, a następnie „Uchwała zmieniająca umowę spółki z o.o.”
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
W kolejnym kroku należy dokonać zmiany, tzn. dodać kod PKD oraz uzupełnić pozostałe informacje, w zależności od stanu faktycznego.
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
źródło: https://ekrs.ms.gov.pl/s24/
Rozszerzenie zakresu działalności spółki z o.o. najczęściej wymaga wprowadzenia zmian do umowy spółki oraz zgłoszenia zmiany do KRS. W procedurze tradycyjnej do wprowadzenia zmian w umowie konieczna jest wizyta u notariusza. Natomiast jeśli umowa określa przedmiot działalności w sposób dość ogólny, zmiana umowy nie musi być konieczna. Z uwagi na to, przed dokonaniem ewentualnych zmian należy uprzednio przeanalizować czy wskazane w umowie spółki kody PKD obejmują podjęcie nowej aktywności. Jeżeli odpowiedź jest przecząca, niezbędna jest zmiana umowy spółki.
W sytuacji, gdy spółka została założona u notariusza lub zmiany w umowie spółki (po zarejestrowaniu jej za pośrednictwem systemy S24) dokonywane były poza systemem, wówczas zmiany umowy spółki należy dokonać u notariusza.
Zmiana umowy spółki wymaga uchwały zgromadzenia wspólników umieszczonej w protokole sporządzonym w formie notarialnej. Rozszerzenie przedmiotu działalności spółki z o.o. w większości wypadków wymaga wprowadzenia zmiany do umowy spółki. Przedmiot działalności jest bowiem wymieniony w art. 157 § 1 k.s.h., wśród obowiązkowych elementów treści umowy spółki.
Art. 157 § 1. k.s.h. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:
1(…)
2) przedmiot działalności spółki;
Art. 255. § 1. k.s.h. Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
Zmiany w zakresie kodów PKD są wpisami konstytutywnymi, co oznacza, że zmiana ta nie zacznie obowiązywać dopóki nie zostanie wpisana do KRS. Są to zmiany, które wymagają zmiany umowy spółki, m.in. w zakresie firmy spółki, siedziby, PKD ujętych w umowie spółki, czasu trwania spółki itd.
Spółka z o.o. nie może rozpocząć działalności obejmującej nową aktywność (nieujawnioną w KRS) do momentu ujawnienia kodu PKD w KRS spółki. Co istotne, nie chodzi o dzień złożenia wniosku, a dopiero o dzień dokonania wpisu przez sąd rejestrowy.
Gdy rozszerzenie działalności wpływa na zmianę przeważającego przedmiotu działalności spółki, należy to uwidocznić w załączniku KRS-ZM.